Program Symfonia Finanse i Księgowość umożliwia prowadzenie ewidencji walutowej na kontach księgowych oraz pozwala na wyznaczanie i automatyczne ujmowanie na kontach i na deklaracjach podatkowych kwot różnic kursowych.

Aby w programie Symfonia Finanse i Księgowość zostały automatycznie naliczone różnice kursowe należy:

W Planie kont zaznaczyć atrybut walutowe na koncie księgowym

Rozrachunki walutowe mogą być prowadzone tylko dla konta oznaczonego w planie kont jako walutowe. Przy innej definicji konta, mimo wybrania waluty obcej w zapisie dokumentu, rozrachunki będą wykazywane wyłącznie w złotówkach.

Znacznik konta walutowego może być zmieniany tylko do pierwszego księgowania na danym koncie.

Na kontach walutowych można prowadzić rozrachunki, nawet jeżeli konto takie nie zostało zdefiniowane jako konto rozrachunkowe.

Pozwala to na bieżące przeliczanie różnic kursowych od środków pieniężnych w walutach zgodnie z Ustawą
o rachunkowości. Dla kont oznaczonych jako walutowe można dokonać przeszacowania walut na koniec roku lub miesiąca (pod warunkiem, że nie zostanie wybrana opcja Wyłącz prowadzenie rozrachunków i kontroluj ręczną rejestrację, która jest dostępna dla kont z zespołu 1 zdefiniowanych jako konta bilansowe walutowe.

Zaznaczenie opcji Wyłącz prowadzenie rozrachunków i kontroluj ręczną rejestrację spowoduje, że konto mimo zapisów walutowych nie może być przeszacowywane na koniec roku lub miesiąca i nie można prowadzić na nim rozrachunków. Dodatkowo atrybut ten ostrzega przed ręcznym wprowadzaniem dokumentów na to konto. Próba wprowadzenia nowego dokumentu na takie konto z włączoną opcją spowoduje wyświetlenie komunikatu informującego, że ręczne wprowadzanie dokumentów na dane konto może spowodować brak zgodności salda konta z saldem w systemie, z którego przesyłane są dokumenty do programu.

W ustawieniach programu należy wskazać konta, na które będą księgowane różnice kursowe.

W tym celu należy wybrać Ustawienia/Parametry stałe a następnie Konta specjalne i wprowadzić odpowiednie numery kont dla różnic kursowych WN i MA.

Różnice kursowe dotyczące aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny oraz przy zapłacie należności i zobowiązań, jak również sprzedaży walut, Ustawa o rachunkowości nakazuje zaliczać odpowiednio do przychodów (dodatnie) lub kosztów (ujemne) finansowych. Różnice kursowe, w świetle art. 42 ust. 3 Ustawy o rachunkowości, prezentuje się w rachunku zysków i strat per saldo, tj. w przychodach finansowych - nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi, a w kosztach finansowych - nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi.

W programie Symfonia Finanse i Księgowość standardowym kontem różnic kursowych jest konto 755 zdefiniowane jako konto wynikowe szczególne, co oznacza, że w zależności od salda wykazywane jest w kosztach lub przychodach finansowych na Rachunku Zysków i Strat.

Należy wskazać typ dokumentu, który zostanie użyty do utworzenia automatycznych różnic kursowych (dokument ten musi mieć charakter - Dokument Prosty).

Aby wskazać typ dokumentu należy wybrać Ustawienia > Parametry stałe a następnie opcję Księgowania.

Należy także wskazać dodatkowe parametry wyliczania Różnic kursowych podatkowych. W tym celu należy wybrać Ustawienia > Parametry stałe a następnie Różnice kursowe podatkowe.

Kwota w polu Podstawa dla RKP w oknie rozrachunku.

Ustawienie to pozwala wybrać jaka kwota będzie podpowiadana w polu Podstawa dla RKP dla dokumentów o charakterze Dokument specjalny.

kwota zapisu na koncie (równoważna kwocie nowej transakcji),
suma netto w walucie, pobierana z rejestru VAT.

Dla innych typów dokumentów kwota w polu Podstawa dla RKP w oknie rozrachunku zawsze jest kwotą z zapisu na koncie.

Wyliczanie różnic kursowych podatkowych

Zaznaczając opcję Tak lub Nie może zdecydować, czy w programie w momencie gdy rozrachunek walutowy jest rozliczany płatnością w PLN, mają być wyliczane różnice kursowe podatkowe.

Metody ustalania różnic kursowych w firmie

Firmy samodzielnie wybierają, czy dla celów podatkowych przy wycenie różnic kursowych będą stosować metodę podatkową, czy bilansową.

Jeżeli firma wybrała metodę podatkową to do celów podatku dochodowego wykazuje się wyłącznie różnice zrealizowane, czyli powstałe w związku z otrzymaniem należności lub zapłatą zobowiązań.

Natomiast jeżeli firma wybrała metodę bilansową, to również niezrealizowane różnice kursowe ustalane na dzień bilansowy może uznać za przychody podatkowe lub koszty uzyskania przychodu.

W jednym roku podatkowym można stosować tylko jedną metodę ustalania różnic kursowych dla celów podatkowych. Nie można obu metod łączyć i ustalać różnic kursowych częściowo metodą podatkową, a częściowo bilansowo.

Uwaga !

Po wykonaniu operacji przeszacowania walut program Symfonia Finanse i Księgowość pokazuje na kontach oraz na zestawieniu RZIS kwoty różnic kursowych bilansowych, ale do deklaracji podatkowych pobierane są wyłącznie kwoty różnic kursowych podatkowych.

Rodzaje różnic kursowych

Zrealizowane różnice kursowe powstają w efekcie zapłaty zobowiązań lub należności wyrażonych w walucie obcej. Jest to różnica kursowa zarówno na gruncie Ustawy o CIT, jak i Ustawy o rachunkowości. Wyłącznie takie różnice kursowe są uwzględniane przy wyborze metody podatkowej i jest to metoda podstawowa, stosowana przez większość firm.

Niezrealizowane różnice kursowe powstają w efekcie wyceny operacji w walutach obcych na wyznaczony dzień, ostatecznie i obowiązkowo na tzw. dzień bilansowy, czyli ostatni dzień roku obrotowego.

Niezrealizowane różnice kursowe mają wpływ na rozliczenie podatkowe tylko i wyłącznie wtedy, gdy podatnik zdecyduje o wyborze metody bilansowej. Metoda ta jest dobrowolna i może być wybrana przez podatnika przy spełnieniu określonych warunków.

Różnice kursowe w programie Symfonia Finanse i Księgowość

Różnice kursowe zrealizowane (wynikowe)

Różnice kursowe zrealizowane, które powstają w ciągu roku obrotowego w dniu uregulowania rozrachunków wyrażonych w walutach obcych są naliczane jeżeli:

kurs transakcji jest różny od kursu rozliczenia
rozrachunki założone są na kontach oznaczonych w Planie Kont jako walutowe
w ustawieniach programu zostaną wskazane konta i dokument dla różnic kursowych
rozliczymy rozrachunek walutowy i zapiszemy dokument z rozliczeniem

Po spełnieniu powyższych warunków program Symfonia Finanse i Księgowość automatycznie zapisze do Bufora dokument różnic kursowych, który przez zaksięgowaniem dokumentów tworzących daną różnicę kursowa nie posiada numeru a wyłącznie oznaczenia - R.Kurs/DP <bufor>.

Dopiero po zaksięgowaniu dokumentów, do których powstała dana różnica kursowa program automatycznie nada mu kolejny numer ewidencyjny, a w polu Treść i Opis widoczne będą numery dokumentów, dla których powstała różnica kursowa.

Automatycznie wygenerowane dokumenty różnic kursowych nie powinny być modyfikowane, o czym mówi komunikat pokazujący się przy otwieraniu takich dokumentów.

Uwaga. W przypadku ręcznego poprawienia dokumentów różnic kursowych program Symfonia Finanse i Księgowość ponownie przeliczy wartość tych różnic kursowych w momencie księgowania dokumentu i zapisze go do Ksiąg z uaktualnionymi kwotami.

Dotyczy to również sytuacji, gdy różnice kursowe zostały wygenerowane dla dokumentów z lat ubiegłych, które później zostały przeszacowane na koniec poprzedniego roku. Przy ich księgowaniu program ponownie przeliczy wartość różnic kursowych po kursie z przeszacowania walut lub automatycznie wygeneruje i zapisze do ksiąg korektę z tyt. przeszacowania – w przypadku, gdy dokument różnic kursowych po wcześniejszym kursie (sprzed przeszacowania) został już zaksięgowany.

Program Symfonia Finanse i Księgowość pozwala na usunięcie dokumentu automatycznie wygenerowanych różnic kursowych z bufora, ale w takim przypadku wyświetlony zostanie poniższy komunikat:

W celu usunięcia dokumentu różnic kursowych należy wybrać opcje Usuń.

Uwaga. Po usunięciu dokumentu różnic kursowych program nie usuwa automatycznie rozliczania
z dokumentu – należy to zrobić samodzielnie.

Różnice kursowe niezrealizowane (z aktualizacji wyceny, bilansowe)

Różnice kursowe niezrealizowane także mogą być wyliczone automatycznie w programie Symfonia Finanse i Księgowość przez opcję Przeszacowania walut.

Przeszacowanie walut polega na obliczeniu i zaksięgowaniu różnic kursowych dla sald, w których kwoty zapisów wyrażone były w walutach obcych. Wykonanie tej operacji umożliwi wykazanie zysków lub strat, jakie przedsiębiorstwo poniosło w wyniku zmiany kursów walut w ciągu roku obrachunkowego.

Aby wykonać operację przeszacowania walut muszą być spełnione następujące warunki:

dokumenty, z których pochodzą rozrachunki lub zapisy walutowe tworzące transakcję na danym koncie muszą być zaksięgowane
rozrachunki i zapisy, dla których ma zostać wykonane przeszacowanie walut zostały wprowadzone na kontach oznaczonych w Planie Kont jako walutowe
w ustawieniach programu są wskazane konta i dokument dla różnic kursowych
na koniec danego okresu występuje saldo w walucie

Uwaga. Wykonanie operacji Przeszacowania walut lub Korekty przeszacowania walut jest nieodwracalne i dlatego zalecamy, aby wcześniej wykonać kopię bezpieczeństwa bazy danych. Odtworzenie kopii bezpieczeństwa jest jedyną możliwością powrotu do wartości sprzed przeszacowania.

Uwaga. Przeszacowanie walut może być wykonane jedynie przed zatwierdzeniem roku rozrachunkowego

Program Symfonia Finanse i Księgowość nie pozwala na usunięcie dokumentu automatycznie wygenerowanych różnic kursowych końcowych ( z przeszacowania walut).

W dniu bilansowym należy zgodnie z Art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości, przeprowadzić wycenę składników aktywów wyrażonych w walutach obcych po kursie kupna stosowanym w tym dniu przez bank, z którego usług korzysta jednostka. Nie może to być jednak kurs wyższy od kursu średniego ustalonego dla danej waluty przez NBP na ten dzień. Natomiast wyrażone w walutach obcych składniki pasywów wycenia się po kursie sprzedaży stosowanym w tym dniu przez bank świadczący usługi dla danego podmiotu, nie niższym jednak od kursu średniego ustalonego dla danej waluty przez NBP na ten dzień.

Program Symfonia Finanse i Księgowość wylicza różnice kursowe bilansowe w oparciu o różnicę kursów przeszacowania (podanego na dzień bilansowy) i pierwotnego kursu otwarcia transakcji względnie kursu ostatniego przeszacowania, jeżeli transakcja była już w programie przeszacowana.

Jak wykonać operacje Prognozy przeszacowanie walut lub Przeszacowanie walut i Korekty przeszacowania walut?

Opcje Prognoza przeszacowania walut, Przeszacowanie walut i Korekta przeszacowania walut są dostępne w menu Rok.

Po wybraniu odpowiedniej operacji:

1. W górnej lewej części okna wskazujemy konto lub konta, dla których chcemy wykonać operację przeszacowania walut.

W oknie Prognoza przeszacowania walut /Przeszacowanie walut i Korekta przeszacowania walut widoczne są konta walutowe, dla których na wybrany w lewym dolnym roku Okres występują nierozliczone salda w walucie.

2. W dolnej lewej części wskazujemy Okres, na jaki chcemy wykonać operację przeszacowania walut.

Operacja przeszacowania walut wykonywana jest zazwyczaj na dzień bilansowy czyli Koniec roku,
ale w razie potrzeby można wykonywać ją na koniec dowolnego okresu sprawozdawczego pod warunkiem jednak, że dokumenty w danym okresie zostały zaksięgowane.

3. W środkowej części okna, w kolumnie Waluta znajduje się lista skrótów wszystkich walut używanych
w bieżącym roku.

W kolejnych kolumnach należy wprowadzić lub wybrać z Tabeli Kursów wartości kursów kupna, sprzedaży i kursu średniego danej waluty, obowiązujące na dzień przeszacowania. Aby użyć kursu z Tabeli kursów, należy wskazać wybraną walutę, a następnie wybrać przycisk ↓ lub Enter; po wskazaniu kursu i wybraniu przycisku Użyj można powrócić do okna Przeszacowanie walut).

Polecenia:

Przelicz saldo – przelicza saldo konta walutowego, na którym rejestrowane są zapisy (np. dewizowe rachunki bankowe, kasa walutowa, akcje czy udziały w dewizach itp.) lub nierozliczone transakcje (z operacji na kontach rozrachunkowych).

Wybrane konto – przeliczenie różnic kursowych dla salda zapisów z konta wskazanego na liście
Zaznaczone konta – przeliczenie różnic kursowych dla sald zapisów z kont zaznaczonych na liście
Wszystkie konta – przeliczenie różnic kursowych dla sald zapisów z wszystkich kont na liście.

Lista zapisów - jeżeli na koncie walutowym zapisy są prowadzone jako rozrachunki (np. konta odbiorców
i dostawców), można wybrać zarówno przycisk Przelicz saldo jak i przycisk Lista zapisów.

Po wybraniu przycisku Lista zapisów pokazywane jest okno z transakcjami lub zapisami walutowymi na danym koncie. Zapisy wchodzące do transakcji oznaczone są literą T.

W polach Kwota (w walucie i w złotówkach) pokazywana jest kwota, jaka pozostała do ostatecznego rozliczenia danej transakcji.

Uwaga. Po zaznaczeniu danego zapisu lub rozrachunku przez podwójne kliknięcie lewym przyciskiem myszy lub wybranie klawisza Enter albo naciśniecie przycisku Dokument można przejść do podglądu dokumentu, z którego pochodzi dany zapis. Aby wrócić do okna z listą kont należy nacisnąć przycisk Lista kont.

Aby wykonać operację Prognozy przeszacowania walut należy wybrać opcje Rok>Prognoza przeszacowania walut i wskazać odpowiednie parametry przeliczenia walut.

Opcja ta umożliwia przeprowadzenie operacji wyliczenia przewidywanych różnic kursowych z przeszacowania na koniec miesiąca lub na koniec roku i nie powoduje zapisania dokumentów różnic kursowych.

Po wykonaniu Prognozy przeszacowania walut program pokazuje okno z wyliczonymi wartościami różnic kursowych wg. wskazanego kursu dla aktualnych sald kont walutowych. Informacje z tego okna mogą zostać wydrukowane lub zapisane w formie pliku.

Operacja ta może być przeprowadzana wielokrotnie dla tych samych kont.

Konto, dla którego wykonamy operację przeszacowania zniknie z listy, natomiast pojawi się okno Komunikaty,
w którym program pokaże wyliczoną różnicę kursową.

Komunikaty te można wydrukować lub zapisać do pliku PDF.

Aby wykonać operacje Przeszacowania walut należy wybrać opcje Rok > Przeszacowanie walut i wskazać odpowiednie parametry przeliczenia walut.

Opcja Przeszacowanie walut umożliwia przeprowadzenie operacji przeszacowania na koniec miesiąca lub na koniec roku. Wykonanie operacji Przeszacowanie walut jest nieodwracalne i powoduje zapisanie dokumentów różnic kursowych do Bufora.

Operacja ta może być przeprowadzona tylko raz.

Po wykonaniu tej operacji konta walutowe, które były widoczne w oknie Przeszacowania walut są usuwane z listy kont i nie pojawią się na niej nawet po ponownym otwarciu okna Przeszacowanie walut i wybraniu tego samego okresu lub okresów go poprzedzających.

Konto, dla którego wykonamy operację przeszacowania walut zniknie z listy, natomiast pojawi się okno w którym należy wskazać okres, do którego zostaną zapisane dokumenty różnic kursowych z przeszacowania.

Po wskazaniu odpowiedniego okresu program Symfonia Finanse i Księgowość zapisze do bufora automatyczny dokument różnic kursowych z przeszacowania walut.

Aby wykonać operacje Korekty przeszacowania walut należy wybrać opcje Rok > Korekta Przeszacowania walut i wskazać odpowiednie parametry przeliczenia walut.

Opcja Korekta przeszacowania walut umożliwia przeprowadzenie operacji korekty wcześniej wykonanej operacji przeszacowania walut na koniec miesiąca lub na koniec roku, np. w sytuacji gdy został użyty niepoprawny kurs do wyceny bilansowej lub zmieniło się saldo konta walutowego. W oknie Korekty przeszacowania walut widoczne są tylko konta, dla których zostało wcześniej wykonana operacja przeszacowania walut.

Operacja ta może być przeprowadzana wielokrotnie. Wykonanie tej operacji jest nieodwracalne i powoduje zapisanie dokumentów różnic kursowych do Bufora.

Wykonanie operacji Korekty przeszacowania walut nie spowoduje wycofania operacji przeszacowania walut i powrotu do kursów historycznych.

Konto, dla którego wykonamy operację Korekty przeszacowania walut nie zniknie z listy, natomiast pojawi się okno w którym należy wskazać okres, do którego zostaną zapisane dokumenty różnic kursowych z korekty przeszacowania.

Po wskazaniu odpowiedniego okresu program Symfonia Finanse i Księgowość zapisze do bufora automatyczny dokument różnic kursowych z korekty przeszacowania walut.

Zmiana salda konta i rozrachunków po operacji przeszacowania walut i korekty przeszacowania walut

Po wykonaniu powyższych operacji następuje zmiana kwoty w zł dla przeszacowanych dokumentów

W rozrachunkach było:

W rozrachunkach jest:

Na zapisach dla konta było:

Na zapisach dla konta jest:

EDP - Ewidencji Danych Podatkowych

Równolegle do zapisów na kontach różnice kursowe dla celów podatkowych wykazywane są w Ewidencji Danych Podatkowych poza systemem kont księgowych.

Przy wycenie aktywów i pasywów na dzień bilansowy powstają Różnice kursowe bilansowe, które można zobaczyć w Funkcje> EDP

oraz wydrukować ich zestawienie